Περασμένο Σάββατο, όρθιος στην όγδοη σειρά της πλατείας του Θεάτρου Αθηνών, παρακολουθώ με αρκετή ικανοποίηση την αυλαία του έργου "πιο κοντά". Μια ικανοποίηση που πηγάζει από το πολύ γέλιο που έβγαλε ο ρόλος αλλά και το παίξιμο του πρωταγωνιστή Γιώργου Κιμούλη του οποίο χρόνια τώρα, δεν χάνω κάθε νέα παράσταση. Ο κόσμος ο οποίος γέμισε ασφυκτικά την αίθουσα χειροκροτεί με θέρμη αν και διακρίνω πολλά πρόσωπα κυρίως ανδρών, να είναι λίγο αναψοκοκινισμένα από το σοκ που τους προκάλεσαν οι σκληρές εκφράσεις σεξουαλικού περιεχομένου που ακούστηκαν στη παράσταση.
Καθώς φεύγω με την παρέα που προς την έξοδο αναλογίζομαι αυτά που μου έμειναν από αυτή τη θεατρική μου έξοδο. Εν ολίγοις, ο γνωστός τρελλάρας Κιμούλης, μια θαυμάσια και σχεδόν τέλεια ισορροπημένη στο ρόλο της Ζέτας Δούκα, η καλή στο στριπτίζ(!) αλλά άχαρη στη φωνή της Δώρα Χρυσικού, ο αρρενωπός αλλά κάπως λίγος Νίκος Ψαρράς, η πολύ καλή σκηνοθεσία συνδυασμός θεατρικότητας και κινηματογράφου μαζί, η ε-ξαι-ρε-τι-κή μουσική, η τραβηγμένη διάρκεια της παράστασης και η πολύ μεγάλη αθυροστομία στη μετάφραση, του έργου.
Το έργο «...πιο κοντά...» του Πάτρικ Μάρμπερ, το γνωστό «Closer» είναιβασισμένο στην όπερα του Μότσαρτ «Έτσι κάνουν όλες», το έργο πραγματεύεται την απιστία στον έρωτα. Στην εξέλιξη της ιστορίας τέσσερις ξένοι συναντιώνται σε μια σύγχρονη πόλη που η τύχη τους ενώνει και η προδοσία τους χωρίζει. Το έργο του Πάτρικ Μάρμπερ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 1997 και κέρδισε το Βραβείο Olivier ως το καλύτερο της χρονιάς.
Συνιστώ στους θεατρόφιλους να μην το χάσουν!
Διαβάζοντας από το δελτίο τύπου:
Το «...ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ...» είναι η ιστορία τεσσάρων ξένων, σε μία σύγχρονη πόλη, που η τύχη τους ένωσε και η προδοσία τους χώρισε.
« Ο τίτλος «...ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ...» είναι απολύτως σωστός καθώς το έργο φιλοδοξεί πάντα να έρθει πιο κοντά σε μία οριστική αλήθεια των πραγμάτων, ξέρει όμως ότι δεν μπορεί»,υποστηρίζει ο συγγραφέας. Το έργο περιλαμβάνει τις αντιφατικές αναζητήσεις και τις καταδικασμένες προσπάθειες των χαρακτήρων στο να έρθουν πιο κοντά τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά, καθώς επίσης και τον τρόπο με τον οποίο η κάθε μέρα μας φέρνει πιο κοντά στο θάνατο.
Η δομή του έργου είναι συμμετρική, σχεδόν μουσική. Τέσσερις χαρακτήρες, τέσσερα ζευγάρια, δώδεκα σκηνές.
Η αντίθεση ανάμεσα στην καλαισθησία του έργου και στην ωμότητα της γλώσσας και της συμπεριφοράς των χαρακτήρων είναι ένα από τα κλειδιά της δύναμής του .
Μια σειρά από ανθρώπινες συγκρούσεις που συμβαίνουν εξηγεί γιατί ο Marber επέλεξε σαν σύμβολο την «Κούνια του Νεύτωνα». Οι τέσσερις κεντρικοί χαρακτήρες-σιδερένιες μπάλες χτυπιούνται μεταξύ τους. O συγγραφέας ήθελε κάθε σκηνή να είναι φορτισμένη με τη δική της ένταση. Να κατασκευάσει ένα έργο χωρίς να έχει απολύτως αρχή μέση και τέλος, αλλά τα στοιχεία αυτά να τα περιλαμβάνει κάθε σκηνή.
Το «Πιο Κοντά» αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο εκατομμύρια από εμάς θυμόμαστε τις ερωτικές μας σχέσεις, όχι σαν ένα σύνολο ημερών αλλά σαν σειρά από ιδιαίτερες στιγμές. Όπως λέει και ο συγγραφέας «πρόκειται για το συναίσθημα που δημιουργείται όταν ρωτάς τον εαυτό σου: Πώς γίνεται κάτι που τότε ήταν τόσο ισχυρό και αληθινό τώρα να είναι απλά γρήγορες ματιές στο παρελθόν;»
Ο Marber ενθουσιάζεται από τον τρόπο με τον οποίο η αγάπη, το πάθος και η ανάγκη για συμβιβασμό στις σχέσεις μπορούν να διαλύσουν την αυτογνωσία κάθε ατόμου. Όλοι οι χαρακτήρες του έργου πιστεύουν -και σε κάποιες στιγμές παραδέχονται ανοιχτά- ότι δεν είναι οι άνθρωποι που θα έπρατταν ενάντια στην ηθική που έχει ο καθένας, στη συνέχεια όμως βρίσκουν τον εαυτό τους να παραβαίνει ξεκάθαρα τα βασικά τους πιστεύω.
Στον κορμό του έργου υπάρχει διάχυτη η ιδέα ότι δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ακόμη και με τον άνθρωπο που είσαι πιο στενά συνδεδεμένος. Είμαστε καταδικασμένοι; Είμαστε μόνοι μας;
Τα τέσσερα ζευγάρια του έργου έχουν περάσει την πρώτη «παραδεισένια» φάση του έρωτα που έχουν ήδη χαρεί. Στην περίοδο που ακολουθεί, δημιουργείται η εντύπωση ενός αγεφύρωτου χάσματος μεταξύ των ανδρικών και γυναικείων απόψεων για το σεξ και την αγάπη.
Το σεξ έχει μετατραπεί σε κάτι έντονα ανταγωνιστικό και όχι τόσο στενά συνδεδεμένο με την συναισθηματική επαφή, και οι δύο άντρες δείχνουν να μην μπορούν να ικανοποιήσουν τις πιο σύνθετες ανάγκες των δύο γυναικών, οι οποίες θέλουν σεξ και αγάπη να είναι όσο πιο στενά συνδεδεμένα γίνεται, αλλά και να μπορούν να τα διαχωρίζουν όποτε χρειάζεται.
Μια ιδέα που κυριαρχεί επίσης στο έργο είναι το ότι οι χαρακτήρες αποκτούν μεγαλύτερη συνείδηση της θνητότητάς τους. Ο θάνατος στο «Πιο Κοντά» είναι απλά εκεί, τυχαίος και αναπόφευκτος.
Και η ιδέα της τύχης είναι όμως έκδηλη σε σκηνές του έργου. Αυτοί που αγαπάμε είναι τυχαίοι, ευκαιριακοί. Ο Marber οδηγεί τους ήρωές του μέσα από μία σειρά συμπτώσεων. Ό,τι συμβαίνει στο έργο είναι απροσδόκητη τύχη και το «Πιο Κοντά» εκφράζει την έντονη δύναμη που ασκεί η τύχη στις ζωές μας.
Στο έργο υπάρχει η αίσθηση ότι το Λονδίνο είναι ο καθρέφτης των χαρακτήρων, οι οποίοι εξαπατούν ο ένας τον άλλο. Για αυτό και η πόλη όπου διαδραματίζεται το έργο, είναι εξίσου απατηλή. Ωστόσο το «Πιο Κοντά» θα μπορούσε να διαδραματίζεται σε οποιαδήποτε μεγάλη πόλη. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι το γεγονός ότι αυτοί οι τέσσερις άνθρωποι ζουν σε μία πόλη μαζί με άλλα οχτώ εκατομμύρια.
Κριτικές
John Peter, Sunday Times: «...ο Marber ξέρει ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν λίγα –αν όχι τίποτα- από τις εμπειρίες. Η γλώσσα του είναι με βίαιο τρόπο τολμηρή και πραγματικά ρεαλιστική. Ξέρει την γλώσσα του ενθουσιασμού και της απόγνωσης.»
Alastair Macaulay, Financial Times: «Στην επιφάνεια το έργο είναι ζωηρό, πνευματώδες, ανήθικο, μοντέρνο, άξιο μνείας, καλοστημένο…κάτω από την επιδερμίδα είναι βαθιά συνειδητοποιημένο, γεμάτο πόνο, λύπη και σοφία...Ο Marberδείχνει να έχει την πιο εξακριβωμένη αίσθηση ρυθμού από κάθε άλλο Άγγλο συγγραφέα θεατρικών έργων από την εποχή τουPinter.»
Sheridan Morley, Spectator: «…Ο Marber έχει ένα αξιοσημείωτο ταλέντο να μας κάνει να ερωτευόμαστε φοβερούς ανθρώπους, και εδώ η μοιραία έλξη είναι αυτό που μεταφέρει το έργο πέρα από τα όρια της κωμωδίας ή της τραγωδίας. »
Charles Isherwood, Daily Variety: «...Το λυπητερό μήνυμα του έργου είναι ότι η αλήθεια της καρδιάς αλλάζει διαρκώς και διαβρώνεται από μεταβαλλόμενα συναισθήματα όπως η ζήλια, η υπερηφάνεια, ο εγωισμός, ο πόθος. Η αγάπη είναι κάτι ασήμαντο που δεν μπορείς να στηριχτείς σ’ αυτήν και είναι γεμάτη πόνο...»
David Patrick Stearns, USA Today: «...Ο άγνωστος στο δρόμο μπορεί να σου αλλάξει την ζωή, αλλά αυτές οι σχέσεις είναι σαν τα ναρκωτικά, έχουν πλάκα για λίγο αλλά αποτελούν πρόσκληση στην αλλοτρίωση...»
Το έργο του Πάτρικ Μάρμπερ παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 1997 και κέρδισε το Βραβείο Olivier ως το καλύτερο έργο της χρονιάς.
«…αν πιστεύεις στον έρωτα με την πρώτη ματιά, δε θα σταματήσεις ποτέ να κοιτάζεις…»
Παίζουν:
Γιώργος Κιμούλης, Ζέτα Δούκα, Νίκος Ψαρράς, Δώρα Χρυσικού
Συντελεστές:
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Γιώργος Κιμούλης
Σκηνικά: Χριστίνα Κωστέα
Κοστούμια: Ιωάννα Τιμοθεάδου
Φωτισμοί: Παναγιώτης Μανούσης
Καλλιτεχνική Διεύθυνση Θεάτρου: Λάκης Λαζόπουλος
Θεατρικός Επιχειρηματίας: Κάρολος Παυλάκης
