12 Φεβ 2008

ΣΥΛΒΙΑ ΠΛΑΘ: "Το κορίτσι που ήθελε να γίνει θεά"...


Ο χειμώνας του 1963 υπήρξε από τους αγριότερους του 20ού αιώνα. Στις 11 Φεβρουαρίου, η Σύλβια Πλαθ ετοίμασε πρωινό για τα παιδιά της. Ύστερα, άνοιξε όλα τα κουμπιά στον φούρνο του γκαζιού κι έβαλε το κεφάλι της μέσα. Ήταν τριάντα ενός ετών. Η Σύλβια Πλαθ παραμένει από τις πιο πολυδιαβασμένες ποιήτριες του πλανήτη. Τιμήθηκε, μετά τον θάνατό της, με το Βραβείο Πούλιτζερ (1981) για το σύνολο του έργου της, το οποίο εξέδωσε ο πρώην σύζυγός της, Τεντ Χιουζ. Πενήντα βιβλία τυμβωρύχων μελετητών ξεσκάλισαν τη θυελλώδη, και συνάμα καταστροφική, σχέση της με τον θαλερό σύνευνο, κατοπινό poet laureate της βρετανικής βασιλικής αυλής. Απέναντι σ' αυτήν τη φάμπρικα των δημοσιεύσεων ο Τεντ Χιουζ κράτησε σφραγισμένο το στόμα του. Όμως, λίγο πριν πεθάνει, εξέδωσε τη συλλογή ποιημάτων Βirthday Letters (ποιήματα που απηύθυνε στη νεκρή πρώην σύζυγό του κάθε χρόνο, στην επέτειο των γενεθλίων της). Για πρώτη φορά, έλυσε τη σιωπή του και δημοσιοποίησε τη δική του εκδοχή. Το βιβλίο αμέσως εκτινάχθηκε στις λίστες των ευπωλήτων. Η Σύλβια Πλαθ έγραψε το πρώτο ποίημά της σε ηλικία οκτώ ετών. Πιθανόν, υποστηρίζουν όσοι αναζητούν ψυχαναλυτικές ερμηνείες, η καταβύθιση του κοριτσιού στον εσωστρεφή κόσμο της ποίησης να συνδέεται με τον θάνατο του πατέρα της την ίδια χρονιά. Ως μαθήτρια διακρίθηκε και βραβεύτηκε πολλές φορές. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στο Κολέγιο Σμιθ, με την οικονομική υποστήριξη διπλής υποτροφίας. Ως πρωτοετής είχε ήδη στο ενεργητικό της πολλές δημοσιεύσεις. Το 1952, στα είκοσί της, πέρασε ένα παρατεταμένο επεισόδιο ψυχωτικής κατάθλιψης. Κατάπιε ηρεμιστικά, προσπαθώντας να αυτοκτονήσει. Έμεινε για ένα διάστημα έγκλειστη σε ψυχιατρείο, όπου υποβλήθηκε σε πολλαπλά ηλεκτροσόκ και ψυχανάλυση. Ένα χρόνο μετά, επέστρεψε στο κολέγιο. Αρίστευσε και αποφοίτησε πρώτη. Μια υποτροφία από το Ίδρυμα Φουλμπράιτ για το Κέμπριτζ στάθηκε η αφορμή να γνωρίσει τον Τεντ Χιουζ. Ένα χρόνο αργότερα τον παντρεύτηκε και έκαναν μαζί δύο παιδιά. Η καλή χαρά δεν κράτησε πολύ: ο Τεντ Χιουζ την εγκατέλειψε για την Αssia Wevill, γυναίκα εντυπωσιακής ομορφιάς, σύζυγο ποιητή. Αξιοπερίεργη σύμπτωση: και η κυρία Wevill αυτοκτόνησε, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Χώνοντας το κεφάλι της στον φούρνο του γκαζιού. Η άγρια μοναξιά και τα προβλήματα βιοπορισμού χορδίζουν επικίνδυνα τα νεύρα της Πλαθ. Τανύζουν το μυαλό της. Αρνείται να πάρει χάπια. Για ένα περίπου εξάμηνο, ζει τη φρενίτιδα μιας εμπύρετης δημιουργικότητας που την απογειώνει. Γράφει καθημερινά, από τις τέσσερις το ξημέρωμα ως τις οκτώ το πρωί, που ξυπνούν τα παιδιά. Ανάβει όλα τα φώτα του μυαλού. Γίνεται παρανάλωμα.
Η Σύλβια Πλαθ διαλέγει να γράψει για έναν κόσμο με προβλήματα, αντιπροσωπεύει -και έχει ενσωματώσει στην ποίησή της- τον καθένα από τους συνανθρώπους της, είναι η ποιήτρια όλου του κόσμου και επιλέγει να εξομολογηθεί στον βωμό της ανθρωπότητας όλα τα δεινά των ανθρώπων, ενώ η δική της υπόσταση ενσαρκώνει όλες τις φοβίες, τις ανησυχίες και τον πόνο που ο απλός άνθρωπος θα ήθελε να εκφράσει αλλά είτε δεν έχει τη δύναμη είτε δεν του επιτρέπουν να το κάνει. Αυτός είναι και ο λόγος που θεωρείται ότι μαζί με τους σύγχρονούς της Ρόμπερτ Λόουελ, Ανν Σέξτον και Θίοντορ Ρέθκε, η Σύλβια Πλαθ ανήκει στην ποιητική σχολή της αποκαλούμενης από τους κριτικούς «εξομολογητικής» ποίησης. Στη νέα αυτή ποίηση, ο ποιητής μοιάζει να βρίσκεται διαρκώς σε πάλη τόσο με τον εαυτό του όσο και με την κοινωνία, σε μια προσπάθεια να απαλλαγεί από τις συμβατικότητες και τους περιορισμούς της καθημερινότητας και να εκφράσει κάτι που αποδεικνύεται μεγαλύτερο από την ύπαρξή του, μια προσπάθεια που, παρ' όλη την επιτυχία ή αποτυχία της, είναι αυτή η ίδια που θα προκαλέσει την πτώση του. Η ζωή του ποιητή, ή της ποιήτριας στην περίπτωσή μας, γίνεται παράδειγμα για τους υπόλοιπους. Δοκιμάζεται ο ίδιος μέσα σε αντίξοες συνθήκες στην κοινωνία και μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις και δεν περιορίζεται απλώς στην περιγραφή τους και τελικά, επειδή ακριβώς βιώνει τις καταστάσεις στην ακραία έκφρασή τους, τα βιώματά του αυτά γίνονται το κυρίως θέμα του.
Όλα αυτά και πολλά περισσότερα, συνοψίζονται στο βιβλίο που προτείνω πιο πάνω, όπου θα γνωρίσετε τον πηγαίο σπαραγμό την αυθόρμητη οδύνη και την ειλικρινή αγωνία για τον άνθρωπο από μια πολύ μεγάλη αλλά για τους πολλούς άγνωστη ποιήτρια του 20ου αιώνα. Είμαι βέβαιος πως στο κοντινό μέλλον που μάλιστα φαντάζει και δύσκολο, το ποιητικό έργο που μας άφησε θα εκτιμηθεί τα μέγιστα από την ανθρωπότητα.
"Ο Κυρ-Πανικός και η Βίβλος των Ονείρων και άλλες ιστορίες" - ΣΥΛΒΙΑ ΠΛΑΘ
Εκδόσεις: Μελάνι
Μυθιστορηματική αυτοβιογραφία της Σύλβια Πλαθ.
Όλα της τα πεζογραφήματα κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής της.
Απλώς εκπληκτικό...

2 σχόλια:

Roadartist είπε...

Πολύ ωραίο ποστ..και κατ'επέκταση blog..
Καλως σε βρηκα! :)

greendim είπε...

Ευχαριστώ! Καλώς μας ώρισες!...