"Γιατί πολεμάμε αλήθεια;"...

"Χτυπάει ασταμάτητα το τύμπανο του πολέμου

Καλεί να μπήγουν σίδερο στους ζωντανούς.

Από τις διάφορες επικράτειες τους πολίτες

σαν σκλάβους πουλημένους

πετούν στην κόψη της λόγχης.

Για τι;

Τρέμει η γη πεινασμένη, απογυμνωμένη.

Ζεμάτισαν την ανθρωπότητα στο λουτρώνα αιματηρό

μόνο γιατί

κάποιος επιμένεινα κερδίσει την Αλβανία.

Αρπάχθηκε το μίσος των ανθρώπινων σκυλολογιών αιμόχαρο,

πέφτουν στο σώμα της γης χτυπήματα ανελέητα,

μόνο για να περάσουν

τον Βόσπορο

καράβια κάποια αφορολόγητα.

Σύντομα

η γη

δε θα’ χει άσπαστο πλευρό.

Και την ψυχή θα βγάλουν

με τα χέρια απλωμένα στα δημόσια ταμεία,

μόνο για να

πάρει κάποιος

στα χέρια του

τη Μεσοποταμία.

Εν ονόματι ποιών συμφερόντων

η αρβύλατη γη καταπατεί τρίζοντας άγρια;

Τί είναι εκεί στον ουρανό των μαχών;

Ελευθερία;

Θεός;

Δολάριο!

Πότε επιτέλους θα σηκωθείς με όλο σου τ’ ανάστημα

εσύ,

που τη ζωή σου δίνεις ηλίθια;

Πότε θα πετάξεις στα μούτρα τους την ερώτηση:

γιατί πολεμάμε, αλήθεια!"

(ποίημα με τον τίτλο: καλώ στην απολογία, 1917)

ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ (7/7/1893-14/4/1931): Ενας βάρδος της Επανάστασης

Σημαίνουσα θέση ανάμεσα στους διανοούμενους που ύμνησαν την Οκτωβριανή Επανάσταση κατέχει ο αδιαμφισβήτητος βάρδος της, Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι (1893 - 1930), αλλά και ο ευρύτερος κύκλος των λογίων του ΛΕΦ (Αριστερό Μέτωπο Τέχνης), το οποίο ίδρυσε το 1923. Ο Μαγιακόφσκι έθεσε τον εαυτό του στην υπηρεσία της επανάστασης κατά πολλούς τρόπους. Πρώτα - πρώτα, με το πλούσιο, αισθητικά πρωτότυπο και με σαφήνεια προσανατολισμένο στη στήριξη της σοσιαλιστικής οικοδόμησης έργο του. Επειτα, με τους αισθητικούς προβληματισμούς τόσο του ίδιου όσο και του κύκλου του ΛΕΦ, σε σχέση με την κοινωνική σημασία της τέχνης και με την αντανάκλασή της στη μορφή του καλλιτεχνικού δημιουργήματος.

Οι ρηξικέλευθες αισθητικές αντιλήψεις του Μαγιακόφσκι εμπεριείχαν πάντως ένα θεωρητικό σφάλμα: την άρνηση όλης της προηγούμενης πολιτιστικής παράδοσης της ανθρωπότητας και την άποψη ότι ένα σύστημα τόσο νέο όσο το σοβιετικό δεν μπορούσε παρά να εκφραστεί μόνο μέσα από εντελώς νέες αισθητικές μορφές. Από εδώ ξεκινά και η μορφική προσέγγιση του έργου του με το φουτουρισμό, την αισθητική αντίληψη που αρνείται οποιαδήποτε αξιοποίηση και επιβίωση μορφών τέχνης του παρελθόντος και που ιδεολογικο-πολιτικά χωρίστηκε σε δύο απολύτως εχθρικά μεταξύ τους ρεύματα, γεωγραφικά προσδιορισμένα: ο ιταλικός φουτουρισμός συνδέθηκε με το κίνημα του φασισμού. Αντίθετα, ο φουτουρισμός στην επαναστατημένη Ρωσία συνδέθηκε στενά με την επανάσταση και την ύμνησε.
Προκλητικός στις απόψεις, στο ντύσιμο και στον τρόπο ζωής, ο νεότατος άνδρας που, από τα εφηβικά του χρόνια είχε γίνει μέλος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (του μετέπειτα Κόμματος των Μπολσεβίκων) και είχε γνωρίσει την εμπειρία των τσαρικών φυλακών, τάχθηκε αυτονόητα στο πλευρό της επανάστασης και κατέστη ο βάρδος της. Η αξία του λογοτεχνικού και δραματικού έργου του οφείλεται ακριβώς στη σύνδεσή του με την επανάσταση: είναι ο διθύραμβος για τους θριάμβους της, αλλά και η εναγώνια προφητεία για τους κινδύνους του μέλλοντός της.

Ο Μαγιακόφσκι όμως πρόσφερε στη σοβιετική κουλτούρα και σε ένα ακόμη επίπεδο: Η προσφορά αυτή σχετίζεται με μία «χρησιμοθηρική» αντίληψη για τη λειτουργία της τέχνης, πάρα πολύ ωφέλιμη για τα πρώτα βήματα του σοσιαλιστικού καθεστώτος. Σε αυτή την περίπτωση, η τέχνη όχι μόνο ψυχαγωγεί και διαπαιδαγωγεί αισθητικά και ιδεολογικά το λαό, αλλά και τον ενημερώνει, ακόμη και για τα πιο απλά, πρακτικά ζητήματα. Ο πολυπράγμων Μαγιακόφσκι σχεδίαζε, ως προπαγανδιστικό υλικό για το πρακτορείο ΡΟΣΤΑ (πρόδρομο του σοβιετικού πρακτορείου ΤΑΣ), αφίσες που, με πολύ εύγλωττο τρόπο, αναφέρονταν σε όλα τα τρέχοντα ζητήματα της σοβιετικής πολιτικής ζωής: από τις νίκες του Κόκκινου Στρατού κατά των Εθνοφρουρών, μέχρι την ανάγκη μαζικού εμβολιασμού του πληθυσμού.

Το 1930, ο Μαγιακόφσκι θα θέσει ο ίδιος τέρμα στη σύντομη αλλά πλούσια ζωή του, με έναν πυροβολισμό. Ο ποιητής που οραματίστηκε και περιέγραψε όπως άλλος κανείς το φωτεινό μέλλον την ανθρωπότητας, αρνούμενος ωστόσο την ιστορική πείρα του παρελθόντος της, εγκλωβισμένος σε ένα πλέγμα προσωπικών αδιεξόδων (όχι άσχετων πάντως με συνολικότερους ιδεολογικούς προβληματισμούς που αφορούσαν το πεδίο των διαπροσωπικών σχέσεων και που αναπτύσσονταν πάνω στο έδαφος της πολιτικο-ιδεολογικής διαπάλης που ξέσπασε από πολύ νωρίς στους κόλπους των μπολσεβίκων), κινούμενος ανάμεσα στο διθύραμβο και στην κριτική γι' αυτή την πρώτη νικηφόρα «έφοδο στον ουρανό», συντρίφτηκε από το βάρος της εποχής και των οραμάτων του. Δεν τα εγκατέλειψε, δεν τα αρνήθηκε, τα ύμνησε μέχρι τέλους. Για τούτο και μέχρι σήμερα, «σείων σα μπολσεβίκικη ταυτότητα, κομματική, τους εκατό τόμους μαζί όλων του των κομματικών, των μπολσεβίκικων βιβλίων», κυριαρχεί, ως πρότυπο επαναστάτη - ποιητή, στην ποίηση του αιώνα που πέρασε, «όχι άντρας πια, μα σύννεφο με παντελόνια».

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ:

-- 1912: «Χαστούκι στο γούστο του κοινού» (θεωρητικό κείμενο, μανιφέστο του κυβοφουτουρισμού).
-- 1913: «Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι. Μια τραγωδία» (θεατρικό).
-- 1915: «Ο αδέσποτος σκύλος», «Σύννεφο με παντελόνια» (ποιήματα).
-- 1917 - 1918: «Μυστήριο Μπούφο» (θεατρικό στην τελική του μορφή, παίζεται το 1920, στο δεύτερο συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς).
-- 1918: «Ωδή στην Επανάσταση» (ποίημα), «Σταρίσια λέξη» (συλλογή).
-- 1919: «Αριστερό Εμβατήριο» (ποίημα).
-- 1921: «150.000.000» (ποίημα, δημοσιεύτηκε ανώνυμα).
-- 1922: «Παρασυνεδριαζόμενοι» (σατιρικό ποίημα).
-- 1923: «Αγαπώ», «Γι' αυτό» (ποιήματα).
-- 1924: «Βλαντίμιρ Ιλιτς Λένιν (ποίημα).
-- 1924 - 1925: ποιήματα και σκίτσα εμπνευσμένα από τις περιοδείες του στη Δυτική Ευρώπη, στις ΗΠΑ, στο Μεξικό και την Κούβα.
-- 1926: «Πώς γίνεται η ποίηση» (πεζογράφημα).
-- 1927: «Καλά» (συνθετικό ποίημα). Σειρά σεναρίων για τον κινηματογράφο.
-- 1928: «Ο κοριός» (θεατρικό).
-- 1929: «Το χαμάμ» (θεατρικό).

πληροφορίες από τον "Ριζοσπάστη".

"Ν αγαπάς

σημαίνει να σπαρταράς σε σεντόνια
ξεσκισμένα απ την αϋπνία
Γιατί αγάπη
δεν ειν ένας τρυφερός παράδεισος
μα η βίαιη επίθεση
της λαίλαπας νερού και φωτιάς