Περί σημαίας...

Με αφορμή την αυριανή "επέτειο" της παλιγενεσίας θα κυματίσουν κάτω από τον ουρανό της Ελλάδας χιλιάδες σημαίες. Τί σημαίνει όμως για τους ανθρώπους και ειδικά για εμάς τους Έλληνες, αυτό το κομμάτι από πανί και ποιά η ιστορική του διαδρομή από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα;
H θέα μιας σημαίας που κυματίζει προκαλεί διάφορα συναισθήματα. Περηφάνια και προκατάληψη, χαρά και θλίψη, αγάπη και μίσος. Προσωπικά πιστεύω ότι η σημασία της σημαίας συνήθως περιέχει κάτι το τραγικό. Τον αδικοχαμένο πιλότο που χάνει τη ζωή του μετά από μια αεροπορική στρατιωτική επιχείρηση, το κράτος τον παραδίδει στην μάνα του σκεπασμένο από μια σημαία. Τον αυτοπυρπολημένο απελπισμένο συνάνθρωπο μας, τον βλέπουμε έκπληκτοι να λοιώνει τυλιγμένο σε μια σημαία. Το μένος που βγάζει ένας όχλος που ξεσπάει κάτω από ακραίες καταστάσεις, πολλές φορές εκδηλώνεται και σε κάψιμο μιας σημαίας.
Η σημαία έχει πολύ παλιά ιστορία. Επινοήθηκε σαν ένα πολεμικό σύμβολο για να μην αλληλοσκοτώνονται στρατιώτες που ανήκαν στο ίδιο στράτευμα. Στα αρχαία χρόνια χρησιμοποιήθηκαν αντί θρησκευτικών συμβόλων. Οι Χιτίτες ήταν οι πρώτοι που έφεραν τον "δικέφαλο αετό", προτού τον φέρουν πρώτοι σε όλα τα βαλκάνια οι Αλβανοί, από όπου τον "ξεπατίκωσαν" οι Βυζαντινοί. Υφασμάτινες σημαίες χρησιμοποίησαν πρώτοι οι Σκύθες, οι Πέρσες και οι Εβραίοι. Οι Έλληνες αντί για σημαίες χρησιμοποιούσαν τα "επίσημα" που τα τοποθετούσαν στις ασπίδες ή στα πλοία προς αναγνώριση τους. Αυτά συνήθως ήταν ή αρχικά όπως Λ για τους Λακεδαιμόνιους ή διάφορα σύμβολα όπως η σφίγγα για τους Θηβαίους, η γλαύξ για τους Αθηναίους, η τρίαινα για τους Μαντινείους. Σημαίες από ύφασμα έφεραν στις σάριζες τους και οι στρατιώτες του Μεγάλου Αλέξανδρου, δίνοντας έτσι το σήμα της έναρξης της μάχης. Μάλιστα τις συναντάμε και σαν διακριτικό επίλεκτων ιλών ιππικού. Εδώ μάλλον έχει γίνει αντιγραφή από τους Πέρσες αφού στην μάχη της Ισσού οι ιππείς τους απεικονίζονται στον γνωστό πίνακα ζωγραφικής να ανεμίζουν πορφυρό λάβαρο με παράσταση αετού ή πετεινού. Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν το γνωστό σίγνα, ενώ οι Βυζαντινοί διάφορα λάβαρα με πρώτιστο όλων, τον ρωμαϊκό αετό. Αργότερα στον ελλαδικό χώρο εμφανίστηκαν τα μπαϊράκια, τα φλάμπουρα και οι παντιέρες των αρματωλών και των κλεφτών που οι Οθωμανοί τα ονόμαζαν περιφρονητικά "πατσαούρ". Τα περισσότερα έφεραν τον σταυρό με συνθήματα όπως το "Ελευθερία ή θάνατος", ενώ κάποια έδειχναν εικόνες αγίων. Ο ηπειρώτης οπλαρχηγός Χρήστος Μηλιώνης είχε στο μπαϊράκι του τον δικέφαλο αετό.
Ο δικέφαλος που τόσο τον υπερασπίζονται οι εκκλησιαστικοί κύκλοι σαν βυζαντινό έμβλημα ουδεμία σχέση έχει με τη βυζαντινή ιστορία. Δεν αναφέρεται σε κάποιο ιστορικό κείμενο, δεν τραγουδιέται σε κάποιο δημοτικό τραγούδι και εμφανίζεται σαν διακοσμητικό στοιχείο στις εκκλησίες μετά τον 13ο αιώνα. Οι Παλαιολόγοι τον χρησιμοποιούν ως σφραγίδα και όχι στη σημαία τους. Μάλιστα το 1574 ο Πατριάρχης Ιερεμίας ο Β' τον κατοχυρώνει στις σφραγίδες του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Από το 1770 και μετά την αποτυχημένη επανάσταση, οι δικέφαλοι πολαπλασιάζονται. Τους συναντούμε σε σπίτια και διακριτικά αρχόντων πράγμα που παραπέμπει στο αυτοκρατορικό διακριτικό της Ρωσίας. Μετά δε την απελευθέρωση της Ελλάδας, ο δικέφαλος ανάγεται σε μύθο αναγέννησης του έθνους. Μόνο πριν από μερικά χρόνια άρχισε στην ελληνική επικράτεια η ανάρτηση κίτρινων σημαιών που υποδηλώνουν ιδιοκτησία της Ελληνικής αυτοκέφαλης εκκλησίας.
Εδώ στην Ελλάδα, έχουμε μάθει από παλιά να υψώνουμε σημαία μετά από κάποια νίκη αθλητή μας νοιώθωντας ρίγη συγκίνησης. Σημαίες ξεδίπλωσαν όταν ειπώθηκε το ΟΧΙ στους Ιταλούς. Σημαίες ανέμισαν μετά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς. Σημαία κρεμάστηκε πάνω στην πόρτα του Πολυτεχνείου που έριξε το τανκ. Σημαίες λικνίζονται σε κάθε είδους συγκεντρώσεις.
Είναι βαριά λοιπόν η ιστορία της σημαίας και δη της ελληνικής. Είναι ένα σύμβολο και η ψυχή του κάθε έθνους καθώς και η ιερότητα της θρησκείας. Όμως οι άνθρωποι που σέβονται την σημαία δεν θυσιάζονται γι αυτή, αλλά για το λαό. Για τον συνάνθρωπο τους. Γιατί η σημαία γι αυτούς είναι χαραγμένη πάνω στην καρδιά και όχι πάνω σε πανί. Γιατί πάνω από όλα τα λάβαρα , πάνω από όλες τις σημαίες θα έπρεπε να ανεμίζει περήφανα, η σημαία της ανθρωπιάς...

Καλή σας παρέλαση!